Stanisław Leszczyński w oczach Węgrów
dr Adam Szabelski Stanisław Leszczyński był postacią niezwykłą – nikt w historii Polski nie został dwukrotnie królem naszego kraju, aby ostatecznie na „emeryturze” władać Lotaryngią. W swoich rozważaniach pragnę przedstawić perspektywę węgierską, która wydaje się być niezwykle interesująca, gdyż z jednej strony nasi Bratankowie byli świadkami z zewnątrz, z drugiej zaś znakomicie znali oni polskie […]
Nieśmiertelny król Węgier – rzecz o Koronie Świętego Stefana
dr Szabelski Adam Król miał dwa ciała. Tak sądzili przynajmniej jego poddani. Pierwszym było to ciało fizyczne, zwykłe, takie jakie posiadał każdy człowiek. Drugim zaś było ciało wspólnotowe, mistycznie łączące władcę z całym królestwem i wszystkimi jego ziemiami oraz poddanymi. Ciało fizyczne starzało się, chorowało i umierało. Ciało wspólnotowe żyło wiecznie. Pogląd ten powszechny był […]
Kelemen Mikes – rozbitek z Rodostó
dr Adam Szabelski Wyobraź sobie, że rozbijasz się na bezludnej wyspie. Szczęśliwym trafem przeżywasz katastrofę i po wielu perypetiach znalazłeś kawałek suchego lądu. W pierwszej kolejności budujesz sobie jakieś schronienie i szukasz wody oraz jedzenia. Pewnego dnia, przechadzając się po plaży, znajdujesz pustą butelkę. Z bijącym sercem biegniesz do swojego szałasu i zaczynasz pisać […]
Uchodźcy polscy na Węgrzech w czasie II Wojny Światowej
Przybycie „Stoimy na granicy węgierskiej. Ścisk i zamęt. I tysiąc razy zadawane sobie pytanie: czy, aby nas wpuszczą? Wielotysięczny tłum: żołnierze, policja, cywile, starcy i młode dziewczęta, matki z dziećmi… Ledwie można się poruszać w tej masie stłoczonych na szosie wozów, ciężarówek i aut. Zmarznięci, głodni i niemal pozbawieni nadziei stoimy tu na granicy. Za […]
Węgry w cieniu Imperium Osmańskiego
dr Adam Szabelski Ze względu na swoje położenie geograficzne Węgry znacznie wcześniej niż Polska zapoczątkowały swoje kontakty z Turkami osmańskimi. Już od samego początku była to konfrontacja zbrojna. Pierwsza wielka bitwa, jaka rozegrała się pod Nikopolis w roku 1396, zakończyła się niepomyślnie dla państwa nad Dunajem. Porażka była dotkliwa, w szczególności biorąc pod uwagę fakt, […]
Siedmiogród – unia trzech nacji i czterech religii
dr Adam Szabelski Siedmiogród (Transylwania) od wieków był rejonem wieloetnicznym i wielojęzycznym. Najważniejszą pod względem politycznym zamieszkałą tam grupą byli Węgrzy, którzy osiedlili się na tych ziemiach w IX wieku. Stanowili oni trzon szlachty i magnaterii. Ziemie te zajmowali również Seklerzy – wolna ludność, która mówiła językiem węgierskim, ale nie była pochodzenia ugrofińskiego. W zamian […]